Một trong các hiện tượng rất thường gặp của tuổi sơ sinh đó là vàng da.
Vàng da có thể không có vấn đề gì cả là “vàng da sinh lý”, nhưng vàng da cũng có thể là dấu hiệu của một tình trạng rất là nặng nề của em bé, có thể gây ra những dị tật, thậm chí là tử vong.
Và làm sao để biết được tình trạng nào là “bình thường”, tình trạng nào “đáng lo ngại” và cần phải “hỏi ý kiến của bác sĩ ?”, thì các bạn hãy cùng xem bài viết này của Bs Tân nhé
Vàng da là gì?
Vàng da là hiện tượng mà hồng cầu bị phá hủy => nó giải phóng bilirubin vào trong máu. Trong khi chức năng gan của em bé chưa hoàn thiện để có thể xử lý số bilirubin này và nó có thể gây ra những tình trạng không mong muốn, và điển hình là nó thể hiện ra trên da của em bé: “màu vàng”
“Vàng da sinh lý” có thể biến mất sau một thời gian ngắn và không để lại bất kỳ di chứng gì
Nhưng “vàng da bệnh lý” thì ngược lại: nó có thể gây ra tình trạng như: hôn mê, gồng cứng, nó đầu độc phần nhân não => tình trạng bệnh lý phức tạp là “vàng da nhân”, đây là tình trạng vô cùng nguy hiểm đến với em bé.
Vậy thì làm thế nào để phân biệt “vàng da sinh lý” và “vàng da bệnh lý” ? và cần phải làm gì để giúp cho em bé vượt qua tình trạng này?
Vàng da sinh lý:
Vàng da mức độ nhẹ, sẽ biểu hiện màu vàng trên mặt, ngực, bụng phần trên rốn
Em bé có thể biểu hiện vàng da sinh lý sau 24 giờ sau sinh => 01 tuần với trẻ đủ tháng và khoảng 02 tuần với trẻ non tháng, không kèm những biểu hiện như: gan to, thiếu máu, trẻ bỏ bú, lừ đừ
Nếu mà xét nghiệm ta có thể thấy nồng độ bilirubin không quá 12 mg% ở trẻ đủ tháng và 14 mg% ở trẻ non tháng. Và tốc độ tăng bilirubin không quá 05 mg%/ 24 giờ
Hiện tượng này thì không để lại hậu quả gì cả, và các bạn chú ý là việc “phơi nắng” hay uống Vitamin D thì nó không giúp cho cái vàng da này mất đi, mà vàng da nó sẽ tự biến mất theo cái lộ trình của nó
Còn cái việc “phơi nắng”, có tác dụng gì?
+ Giúp cho mẹ có thể đánh giá việc chuyển biến của bé dễ dàng hơn dưới ánh sáng tự nhiên và đầy đủ, chứ nhiều khi ánh sáng đèn trong phòng tối thì có thể việc đánh giá của mẹ không chính xác. Việc của mẹ phải đưa ra chỗ nhiều ánh sáng => đánh giá độ chuyển biến vàng da của con.
+ Đây là lợi ích của việc tắm nắng, chứ tắm nắng không giúp giải quyết nguyên nhân vàng da sinh lý hay nó không khiến vàng da sinh lý giảm đi. Mà vàng da tự nhiên giảm đi và tới ngày tới tháng là nó hết
+ Ngoài ra có một dấu hiệu về phân mà các mẹ có thể lưu ý: phân em bé có thể nhạt màu, trong khi nước tiểu thì sẫm màu hoặc màu vàng. Đây là hiện tượng mà cơ thể đang đào thải bilirubin ra ngoài, chứng tỏ cái gan đang làm việc tốt để thanh lọc máu, đưa máu về trạng thái bình thường
Vàng da bệnh lý:
Một số trường hợp vàng da không phải là “sinh lý” mà nó là dấu hiệu của vàng da “bệnh lý”, như vàng da xuất hiện sớm trong vòng 24 giờ sau sinh hoặc kéo dài trên 01 tuần đối với trẻ đủ tháng, hay trên 02 tuần với trẻ thiếu tháng, hoặc bé có biểu hiện lừ đừ bỏ bú hay là co giật.
Thì mức độ vàng da nặng và toàn thân, các mẹ có thể thấy là vàng da ở cả “kết mạc mắt”, vàng da ở lòng bàn tay, lòng bàn chân. Dấu hiệu này có thể nghĩ là vàng da bệnh lý
Nguyên nhân:
- + Bất đồng nhóm máu của mẹ và con
- + Tan máu bẩm sinh
- + Hồng cầu hình liềm
- + Nhiễm trùng, nhiễm Virus
- + Bệnh lý gan mật bẩm sinh
Và bé cần có sự can thiệp y tế, nếu thật sự có những vấn đề như vậy, và bố mẹ không được bỏ qua những dấu hiệu để đưa em bé đi khám nếu nó xảy ra dấu hiệu như sau:
Dấu hiệu cần đi khám
Những dấu hiệu để đưa bé đi khám:- + Vàng da xuất hiện trong vòng 24 giờ đầu sau sinh hoặc kéo dài trên 01 tuần đối với trẻ đủ tháng, hay trên 02 tuần với trẻ thiếu tháng
- + Vàng da xuất hiện ở lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc mắt
- + Các dấu hiệu về toàn thân của bé như là: lừ đừ, co giật bỏ bú
- + Hoặc em bé vàng da kèm sốt
Một số em bé cần phải lưu ý về màu da của em bé không được thuận lợi lắm cho việc quan sát
Ví dụ: màu da em bé bị đen, da bị đỏ hồng => làm sao phát hiện vàng da?
Chúng ta sẽ “ấn” lên da của em bé, ấn một lúc sau đó thả ra sau đó chúng ta quan sát “màu vàng”, các bạn lưu ý chúng ta sẽ quan sát dưới ánh sáng tự nhiên và đủ mạnh. Đó là lý do phải “phơi nắng” mà BS Tân đã đề cập ở phía trên.
Chúng ta sẽ quan sát dưới ánh sáng tự nhiên và nơi đủ sáng để đánh giá vấn đề liên quan đến vàng da của em bé được chính xác nhất
Xem thêm:
- 15 Phút Bên Con Trọn Vẹn Hơn 15 Tiếng (nhấn vô dòng gạch chân)
- Cấy Que Tránh Thai Ở Quy Nhơn (nhấn vô dòng gạch chân)
Phòng tránh vàng da
Cái cách thức để phòng tránh vàng da sơ sinh:
- Mẹ trong thời kỳ mang thai cần theo dõi, khám thai thường xuyên, ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi đầy đủ và có những điều chỉnh thích hợp theo lời khuyên của các chuyên gia y tế có chuyên môn về sản khoa.
- Cho bé bú ngay những giờ đầu sau sinh, để bé được bú sữa non và giữ ấm cho em bé để tránh hiện tượng “hạ thân nhiệt”.
- Phòng của em bé phải đủ sáng để cho chúng ta “quan sát” khi chăm sóc bé, quan sát thường xuyên để phát hiện ra những dấu hiệu bất thường để có cách xử lý phù hợp nhất.
Điều trị vàng da bệnh lý
Có 02 phương pháp điều trị vàng da bệnh lý:
+ Chiếu đèn: sẽ giúp cho cơ thể tăng tốc đào thải bilirubin để nó không gây ra hiện tượng “nhiễm độc”, cái đèn này là đèn chuyên dụng của y tế và nó không thể thay thế bằng ánh nắng mặt trời hay những cái đèn mà bố mẹ có thể “tự mua” ở nhà => đừng nghĩ đến việc “tự chiếu đèn” hoặc “tự phơi nắng” để điều trị vàng da bệnh lý
+ Thay máu: sẽ được áp dụng trong trường hợp nặng, và có cái dấu hiệu về thần kinh thì các bác sĩ có thể cân nhắc việc thay máu cho em bé để đảm bảo lượng máu mới nó “sạch”, không chứa lượng bilirubin quá nhiều => nhiễm độc cho hệ thần kinh
Ngoài ra rất là quan trọng là tìm ra nguyên nhân gốc rễ của cái tình trạng vàng da để điều trị tận gốc => giúp cho em bé có thể duy trì cuộc sống bình thường, sau khi điều trị xong vẫn có thể lớn lên, phát triển bình thường như những em bé khỏe mạnh khác
Nếu như bố mẹ có con có dấu hiệu “vàng da” bệnh lý như những gì Bs Tân miêu tả ở trên thì nên càng sớm càng tốt đưa bé đến các cơ sở y tế uy tín để có thể thăm khám và điều trị phù hợp
Chúc bé khỏe và cả nhà vui
0 nhận xét:
Đăng nhận xét